ลักษณะของการกระทำผิด
การพนัน ลักษณะของการกระทำผิด การเล่นการพนันตามที่พระราชบัญญัติการพะนัน พุทธศักราช 2478 กำหนดไว้ สามารถจำแนกได้เป็น 4 ประเภท คือ
1.การเล่นที่เป็นการห้ามเด็ดขาดตามมาตรา 4 วรรคหนึ่ง แห่งพระราชบัญญัติการพะนัน พุทธศักราช 2478 คือ การเล่นตามบัญชี ก. การเล่นซึ่งมีลักษณะคล้ายบัญชี ก. และการเล่นร้ายแรงอื่นใดที่กำหนดห้ามไว้ในกฎกระทรวง ซึ่งเป็นกรณีที่กฎหมายกำหนดห้ามมิให้จัดให้มี หรือเข้าเล่นหรือเข้าพนัน แม้จะอนุญาตให้เล่นก็เล่นไม่ได้ เพราะเป็นการเล่นที่กฎหมายไม่ให้ออกใบอนุญาตให้เล่น กันได้ นอกจากรัฐบาลจะพิจารณาเห็นว่า สถานที่ใดสมควรจะอนุญาตภายใต้บังคับเงื่อนไขใด ก็อนุญาตได้โดยมีพระราชกฤษฎีกาให้เล่นในสถานที่ที่กำหนดไว้เท่านั้น
การเล่นที่ต้องขออนุญาตตามมาตรา 4 วรรคสอง แห่งพระราชบัญญัติการพะนัน พุทธศักราช 2478 คือ การเล่นที่ระบุไว้ในบัญชี ข. หรือการเล่นซึ่งมีลักษณะคล้ายกัน หรือการเล่นอื่นใดซึ่งรัฐมนตรีเจ้าหน้าที่ได้ออกกฎกระทรวงระบุเพิ่มเติมไว้ จะจัดให้มีขึ้นได้ต่อเมื่อรัฐมนตรีเจ้าหน้าที่หรือเจ้าพนักงานผู้ออกใบอนุญาตเห็นสมควรและออกใบอนุญาตให้ หรือมีกฎกระทรวงอนุญาตให้จัดขึ้นโดยไม่ต้องมีใบอนุญาต เป็นการที่กฎหมายกำหนดไว้เพื่อมุ่งหมายให้ผู้จัดให้มีการเล่น (ได้ผลประโยชน์ทั้งทางตรงและอ้อม) ต้องได้รับการอนุญาตเสียก่อน หากได้รับอนุญาตแล้วก็ถือว่าเข้าเล่นกันได้โดยไม่ผิดกฎหมาย
2.การเล่นลำดับที่ 5 – 15 ตามบัญชี ข. หรือการเล่นซึ่งมีลักษณะคล้ายกัน หรือการเล่นอื่นใดซึ่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทยได้ออกกฎกระทรวงระบุเพิ่มเติมไว้ เป็นการเล่นที่มีลักษณะเป็นการเสี่ยงโชคเพื่อรับรางวัล โดยผู้เล่นมิได้ตั้งใจพนันขันต่อเพื่อเอาแพ้เอาชนะกันเหมือนเช่นการพนันทั่วๆ ไป กฎหมายจึงได้กำหนดไว้เป็นพิเศษ ซึ่งหากเป็นการเล่นที่มีการให้ของรางวัลเป็นสิ่งของแล้วจะให้เป็นเงินแทนมิได้ หากเมื่อได้รับของรางวัลแล้ว ห้ามมิให้นำกลับคืน แลกเปลี่ยน หรือรับซื้อของรางวัลนั้นภายในงาน หรือการเล่นหรือบริเวณต่อเนื่องในระหว่างมีงานนอกจากนี้ยังมีการเล่นที่เป็นการแถมพกหรือรางวัลด้วยการเสี่ยงโชคโดยวิธีใดๆ ในการประกอบกิจการค้าหรืออาชีพตามมาตรา 8 แห่งพระราชบัญญัติการพะนัน พุทธศักราช 2478 อันเป็นการเล่นที่ใช้การเสี่ยงโชคซึ่งไม่ถือว่าเป็นการพนัน แต่ต้องดำเนินการขออนุญาตก่อน จึงจะดำเนินการต่อไปได้ ถ้าไม่เช่นนั้นก็จะมีความผิดตามกฎหมาย หากบุคคลใดกระทำการฝ่าฝืนมาตรา 8 ต้องรับโทษตามมาตรา 14 แห่งพระราชบัญญัติการพะนัน พุทธศักราช 2478 การเล่นตามมาตรา 4 ทวิ แห่งพระราชบัญญัติการพะนัน พุทธศักราช 2478 ซึ่งได้แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติการพนัน (ฉบับที่ 4) พ.ศ. 2485 หมายถึง การเล่นทุกๆ อย่างที่เข้าลักษณะก่อให้เกิดทางได้เสียขึ้นระหว่างกัน บทบัญญัติตามมาตรา 4 ทวิ เป็นการกำหนดขึ้นเผื่อเอาไว้ในอนาคต หากมีการเล่นอื่นใดนอกจากบัญชี ก. หรือบัญชี ข. หรือการเล่นที่ไม่มีลักษณะคล้ายกับ
3.ทั้งสองบัญชีนั้น จะได้มีกฎหมายห้ามไว้ทั้งสิ้น การเล่นตามมาตรา 4 ทวิ จึงเป็นการเล่นที่ไม่มีกฎหมายหรือกฎกระทรวงระบุชื่อไว้ให้เล่นกันอย่างไร หรือพนันกันโดยวิธีใด จึงเป็นข้อเท็จจริงที่ต้องบรรยายไปในฟ้องให้ศาลและจำเลยเข้าใจในข้อหา
4.การเล่นสลากกินแบ่ง สลากกินรวบ ตามมาตรา 9 แห่งพระราชบัญญัติการพะนัน พุทธศักราช 2478 เป็นการพนันชนิดหนึ่งที่ต้องอาศัยการเสี่ยงโชคเป็นเงื่อนไขของการพนันในการแพ้ชนะกัน โดยอาจต้องใช้ระยะเวลาในการขายสลากหรือเบอร์
ลักษณะของการกระทำความผิดตามพระราชบัญญัติการพะนัน พุทธศักราช 2478 มีดังนี้
1.การเล่นที่มีชื่อระบุไว้ในบัญชี ก. ผู้จัดให้มีการเล่น ผู้เข้าเล่น ผู้เข้าพนันมีความผิดด้วยกันทุกคน โดยไม่มีข้อยกเว้น
2.การเล่นที่มีชื่อระบุไว้ในบัญชี ข. ผู้จัดให้มีการเล่นเพื่อรับผลประโยชน์โดยไม่มีใบอนุญาตมีความผิด เว้นแต่มีกฎกระทรวงให้จัดได้โดยไม่ต้องมีใบอนุญาต ส่วนผู้เล่นจะผิดต่อเมื่อเข้าพนันเอาทรัพย์สินกันโดยไม่มีใบอนุญาตให้จัดให้มีการเล่นขึ้น ถึงแม้ว่าผู้จัดให้มีการเล่นไม่ได้รับผลประโยชน์จากการเล่นพนันก็อาจมีความผิด หรือผู้เล่นมิได้เข้าพนันเอาทรัพย์สินกันก็อาจมีความผิดได้ เนื่องจากกฎหมายให้สันนิษฐานไว้ก่อนว่าผู้นั้นจัดให้มีขึ้นเพื่อรับผลประโยชน์และผู้เข้าเล่นให้สันนิษฐานไว้ก่อนว่าผู้นั้นเล่นการพนันกัน
3.การเล่นที่ไม่ได้อยู่ในบัญชี ก. และบัญชี ข. ผู้เล่นคนใดเข้าเล่นการพนันก็มีความผิดหากคนใดไม่ได้เข้าเล่นพนันก็ไม่มีความผิด ส่วนผู้จัดให้มีการเล่นจะมีความผิดก็ต่อเมื่อเป็นกรณีที่จัดให้มีการเล่นเพื่อพนันหรือเข้าเล่นพนันนั้นเอง คำว่า “เพื่อพนัน” หมายถึง การจัดให้มีการเล่นเพื่อจะเอาเปอร์เซ็นต์จากสินพนัน หรือที่ชาวบ้านเรียกว่า “ค่าต๋ง”
4.การจัดให้มีการแถมพกหรือรางวัลด้วยการเสี่ยงโชคด้วยวิธีใดๆ ในการประกอบกิจการค้าหรืออาชีพ จะต้องได้รับอนุญาตจากเจ้าพนักงานผู้ออกใบอนุญาตก่อน จึงจะดำเนินการได้ ซึ่งไม่ใช่การพนัน เพราะเป็นการเล่นที่ผู้จัดให้มีการเล่นเป็นฝ่ายเสียประโยชน์ไม่มีทางได้ ส่วนผู้เล่นมีแต่ได้ไม่มีเสีย สาเหตุที่ต้องนำมาบัญญัติไว้ในพระราชบัญญัติการพะนันฯ เนื่องจาก
- เป็นการปิดทางไม่ให้ผู้จัดให้มีการเล่นใช้โอกาสนำมาเป็นข้ออ้างใช้วิธีเสี่ยงโชคไปจนถึงการเล่นบางอย่างที่กฎหมายห้ามขาดไว้
- เป็นการเปิดทางให้เจ้าหน้าที่ได้เข้าไปควบคุมการจัดให้มีการเล่นแถมพกหรือรางวัลด้วยการเสี่ยงโชคนั้น มิให้มีการเอาเปรียบ หลอกลวงประชาชน หรือเป็นการทำให้ผู้เล่นต้องมัวเมาในการเสี่ยงโชค
ในส่วนของวิธีการเล่นการพนันชนิดต่างๆ ผู้เรียบเรียงได้นำมาเขียนบรรยายไว้ในตอนท้ายของคำบรรยายนี้ให้กับผู้ที่สนใจจะศึกษาได้ทราบว่า การพนันชนิดต่างๆ มีวิธีการเล่นกันอย่างไร เพื่อที่จะได้นำไปใช้ในการพิจารณาว่า การเล่นอย่างไรเป็นความผิดตามบทบัญญัติของกฎหมายการพนันประเภทใด